Cmentarz w Polskim Lasku

            Jeden z większych i bardziej znanych cmentarzy legionowych. Położony w sosnowym lesie w odległości ok 300 m od drogi Wołczeck – Kostiuchnówka. W chwili obecnej znajduje się na nim 46 mogił pojedynczych o wymiarach 60/180 cm i wysokości krzyża 120 cm, wykonanych ze standardowych elementów betonowych. W części centralnej cmentarza znajduje się symboliczne zbiorowe upamiętnienie o wymiarach 2,5/2,5 m wyłożone bazaltową kostką. W jego centrum jest ustawiony  drewniany krzyż. Teren cmentarza jest ogrodzony symbolicznym bazaltowym murkiem. Przy wejściu ustawione są dwa pylony betonowe z umieszczonymi na nich napisami (Polski Cmentarz Wojenny) w języku polskim i ukraińskim. W chwili obecnej cmentarz znajduje się pod opieką ROPWiM, administracji rejonowej w Maniewiczach oraz młodzieży ze szkoły w Kostiuchnówce. Po zakończeniu prac remontowo budowlanych związanych z kompleksową odbudową pobojowiska Legionowego planuje się wprowadzenie go na listę zabytków Ukrainy.

            Cmentarz w Polski  Lasku został założony podczas walk pozycyjnych w 1915 r. Spoczywają na nim głównie żołnierze II brygady (głównie 3 pp.), która obsadzała ten odcinek frontu podczas walk pozycyjnych.  Podczas ofensywy Brusiłowa cmentarz uległ zniszczeniu na skutek ostrzału artyleryjskiego, a szczątki żołnierzy zostały porozrzucane po całej okolicy. W okresie międzywojennym cmentarz był dobrze utrzymany. W oficjalnej ewidencji otrzymał numer 163. Według niej pochowanych jest na nim 55 żołnierzy, w tym 24 znanych z imienia i nazwiska. Zachowane fotografie świadczą, iż na cmentarzu w Polskim Lasku pochowanych jest co najmniej 16 żołnierzy armii obcych. W 1930 r. na mogiłach ustawiono betonowe krzyże i obramowania. Na cmentarz w Polskim Lasku zwożono żołnierzy ekshumowanych z całej okolicy. Na pewno przeniesiono tu szczątki Legionistów z Optowej. Z tego też powodu ustalenie dokładnej liczby pochowanych jest niemożliwe, jednak można ją szacować no ponad 100 osób.

            W latach powojennych cmentarz uległ dewastacji. W 1992 r. mieszkańcy Kostiuchnówki ustawili na cmentarzu drewniany krzyż. Cmentarz odbudowano podczas pierwszego obozu harcerskiego w 1998 r. W następnych latach dobudowano kolejne dwa rzędy grobów oraz wokół cmentarza postawiono symboliczny bazaltowy murek. w 2004 r. W zbiorowej mogile obok cmentarza pochowano Legionistów ekshumowanych w Kołkach. W 2005 r. w pobliżu wejścia do cmentarza ustawiono pomnik nieznanego Legionisty 4 pp. Obecnie cmentarz w Polskim Lasku jest miejscem centralnym całego legionowego pobojowiska.

                                                                            Adam Kaczyński

Zapraszamy do obejrzenia galerii